Prawidłowe żywienie owiec i kóz jest jednym z kluczowych filarów skutecznej hodowli. Te niewielkie przeżuwacze wykazują specyficzne potrzeby pokarmowe, których zrozumienie i właściwe zaspokojenie przekłada się na ich zdrowie, produktywność oraz dobrostan. Jakie pasze najlepiej służą owcom i kozom? Jak komponować ich dietę? Odpowiadamy.
Pasze objętościowe – fundament diety przeżuwaczy
W żywieniu owiec i kóz pasze objętościowe stanowią podstawę racji pokarmowej, zapewniając nie tylko energię, ale również niezbędne włókno surowe dla prawidłowego funkcjonowania przewodu pokarmowego.
- Zielonki i siano
Najlepszym źródłem świeżego pokarmu są mieszanki lucerny, koniczyny czerwonej i traw. Zielonka młoda lub mokra może jednak powodować wzdęcia – konieczna jest więc ostrożność. Siano wysokiej jakości, zwłaszcza z roślin motylkowych, bywa bogatsze w białko niż ziarna zbóż i może częściowo zastępować pasze treściwe.
- Słoma i kiszonki
Choć słoma, zwłaszcza owsiana, ma niewielką wartość odżywczą, korzystnie wpływa na perystaltykę jelit i zapewnia uczucie sytości. Kiszonki i sianokiszonki z traw oraz kiszonka z kukurydzy są cennym uzupełnieniem zimowej diety, zwłaszcza u matek karmiących.
- Rośliny okopowe i odpady
Marchew, buraki półcukrowe czy ziemniaki parowane dostarczają łatwo przyswajalnej energii i wspierają laktację. Wysoką wartość dietetyczną mają też odpady przemysłu rolno-spożywczego, np. wysłodki czy melasa.
Pasze treściwe – koncentraty energii i białka
Pasze treściwe dostarczają dużych ilości energii i białka w niewielkiej objętości. W zależności od zawartości białka dzieli się je na:
- Niskobiałkowe – ziarna zbóż, zwłaszcza owsa, jęczmienia i pszenicy. Owies stanowi główny komponent w diecie owiec.
- Średniobiałkowe – nasiona roślin strączkowych i oleistych.
- Wysokobiałkowe – poekstrakcyjne śruty (np. śruta sojowa) oraz syntetyczne dodatki azotowe.
Dodatki mineralne i woda – często niedoceniane, zawsze niezbędne
Zbilansowana dieta nie może obyć się bez dodatków mineralnych i odpowiedniej podaży wody.
Lizawki solne i premiksy dostarczają niezbędnych mikro- i makroelementów, szczególnie ważnych w okresie karmienia i intensywnego wzrostu.
Woda powinna być czysta, świeża i podawana w odpowiedniej temperaturze. Nie należy poić owiec bezpośrednio po karmieniu zielonką z lucerny czy koniczyny – może to prowadzić do wzdęć.
Żywienie poszczególnych grup technologicznych owiec
W zależności od wieku, stanu fizjologicznego i przeznaczenia hodowlanego owce wymagają zróżnicowanego żywienia:
- Tryki rozpłodowe: Latem korzystają z pastwiska, zimą otrzymują siano i owies.
- Maciorki kotne i karmiące: Wymagają pasz mlekopędnych i bogatych w energię, np. buraków, kiszonek, siana z motylkowatych.
- Maciorki jałowe: Żywi się je mniej intensywnie, ale wciąż paszami dobrej jakości.
- Jagnięta i młodzież: Do 12. miesiąca życia wymaga się intensywnego żywienia – kiszonki, buraki i pasze treściwe.
- Jagnięta tuczne: Tucz prowadzony może być w systemie intensywnym (mleczny, przedłużony) lub ekstensywnym (pastwiskowy).
Kozy – wybredni eksploratorzy z unikalnymi preferencjami
Choć podstawy żywienia kóz są zbliżone do zasad żywienia owiec, wykazują one kilka istotnych różnic. Jeśli masz wątpliwości, dowiedz się więcej, dzięki DOLFOS, wybierając ich preparaty, produkty i mieszanki paszowe uzupełniające.
Wybiórczość i samodzielność
Kozy nie pasą się równomiernie – preferują eksplorację i samodzielny dobór pokarmu. Chętnie zjadają chwasty, zioła oraz pędy i liście drzew i krzewów – tzw. liściarkę.
Pasze objętościowe i treściwe
Podstawę diety powinny stanowić zielonki, siano i kiszonki (minimum 60% suchej masy dawki). Pasze treściwe, np. śrutowane zboża czy nasiona roślin strączkowych, są istotnym uzupełnieniem.
Systemy żywienia
Wyróżnia się żywienie alkierzowe (w budynkach) oraz pastwiskowe. Najbardziej efektywny przy większych stadach jest system rotacyjny, który umożliwia racjonalne wykorzystanie pastwiska.
—
Artykuł sponsorowany
